10 yılı aşkın süredir ekonomi alanında edindiğim gözlemler Türkiye’de sosyal güvenlik sisteminin sürekli revizyon ihtiyacı olduğunu gösteriyor. Emeklilik döneminde yaşam standardını korumak için ek gelir sağlayan sistemlerin önemi giderek artıyor. İşte bu nedenle tamamlayıcı emeklilik adımı kritik bir dönüm noktası olarak görülüyor.
Son yıllarda en büyük düzenlemelerden biri EYT yasası olmuştu. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan milyonlarca kişiye erken emeklilik yolu açılmış, sosyal güvenlik sisteminde önemli bir rahatlama sağlanmıştı. Ancak kapsam dışında kalan çalışanlar ve mevcut emekliler için yeni formüller arayışı sürüyordu.
Bugün gelinen noktada, bireysel emeklilik sistemi (BES) hâlihazırda yürürlükte. Çalışanların maaşlarından belirli oranda kesinti yapılıyor ve devlet katkısı ile birlikte fonlar oluşturuluyor. Şimdi bu yapının bir adım ötesine geçilerek, işverenlerin de katkı sağlayacağı tamamlayıcı emeklilik modeli gündeme taşınıyor.
Hazırlık aşamasında olan TES, hem çalışanların, hem işverenlerin hem de devletin katkılarıyla oluşturulacak yeni bir fon sistemine dayanıyor.
Devlet katkısı: BES’te olduğu gibi devam edecek.
Çalışan katkısı: Maaştan düzenli kesinti yapılacak.
İşveren katkısı: İlk kez devreye girecek ve sisteme ek fon sağlayacak.
Bu üçlü katkı sayesinde biriken fon, çalışanın emeklilik döneminde ikinci bir maaş olarak geri dönecek. Yani kişi hem SGK veya Bağ-Kur üzerinden emekli maaşı alacak, hem de TES sayesinde ek bir gelir elde edecek.
SGK ve Bağ-Kur’lu tüm çalışanlar sisteme dâhil olabilecek.
Sistemde yeterli süre kalan ve düzenli katkı yapan çalışanlar, emeklilik yaşına geldiklerinde çift maaş hakkına kavuşacak.
Bireysel emeklilikte olduğu gibi, 10 yıl ve üzeri katılım süresi avantaj sağlayacak.
TES’in en kritik noktalarından biri işveren katkısı olacak. İşverenler, çalışanları için SGK primlerinin yanı sıra tamamlayıcı emeklilik fonuna da ödeme yapacak. Henüz katkı payının oranı netleşmedi. Ancak ekonomi kulislerinde, katkının çalışan maaşının belirli bir yüzdesi olacağı konuşuluyor.
Bu durum, kısa vadede işverenlere ek yük getirse de, uzun vadede hem çalışan memnuniyetini artıracak hem de sosyal güvenlik sisteminde sürdürülebilirliği güçlendirecek.
Henüz kesin tarih verilmiş değil. Ancak TBMM’nin ekim ayında açılmasıyla birlikte düzenlemenin Meclis gündemine gelmesi bekleniyor. 2025 yılı içinde hayata geçmesi öngörülen sistem, kademeli olarak uygulanacak ve milyonlarca çalışanı kapsayacak.
Ekonomi editörlüğünde edindiğim tecrübelerle şunu rahatlıkla söyleyebilirim: Türkiye’nin yaşlanan nüfus yapısı, sosyal güvenlik sisteminde yeni kaynak yaratma ihtiyacını zorunlu kılıyor. TES bu açıdan kritik bir adım. Çalışanlar için çift maaş imkânı, emeklilik döneminde refah seviyesini yükseltirken, devlet için de uzun vadede sosyal güvenlik yükünü azaltabilir.
Elbette sistemin başarısı, işveren katkısının orantılı ve sürdürülebilir şekilde belirlenmesine bağlı olacak. Ayrıca çalışanların güvenini kazanmak için fon yönetiminde şeffaflık büyük önem taşıyor.
Küçük ölçekli üreticilerin finansmana erişimini kolaylaştırmayı amaçlayan KOSGEB, çiftçilere yönelik hibe kredi desteğini 2025 yılında da sürdürüyor. Programdan yararlanmak isteyenler için yaş, faaliyet alanı ve hayvan varlığı gibi kriterler bulunuyor. Verilere göre bu destek, kırsalda üretimi artırmak ve genç çiftçilerin tarıma yönelmesini sağlamak için uygulanıyor. Kimler destekten yararlanabilir? KOSGEB çiftçi desteği için başvuracak kişilerin Türkiye […]
Türkiye’de emeklilik koşulları, Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan ilk prim ödemesi tarihine göre şekilleniyor. Bu tarih, hem prim gün sayısını hem de yaş şartını doğrudan etkiliyor. 5000 gün prim ödeyen çalışanlar, belirlenen yaş sınırını da tamamladığında emeklilik hakkına ulaşabiliyor. 1981 öncesinde ilk primini yatıran kadın çalışanlar için emeklilik yaşı 38 olarak belirleniyor. Aynı dönemde sigorta girişi […]
Ekonomi editörlüğünde uzun yıllardır gördüğüm üzere, bu tür faizsiz kredi kampanyaları özellikle piyasada likiditeye erişimi kolaylaştırırken, müşteriler için cazip bir kapı aralıyor. Şimdi gelin, Enpara’nın sunduğu bu fırsatın ayrıntılarını birlikte inceleyelim. Faizsiz Kredi Kampanyasının Detayları Enpara’nın açıkladığı kampanya şartları oldukça net: Kredi Tutarı: 75.000 TL’ye kadar Faiz Oranı: %0 Vade Süresi: 6 ay Hedef Kitle: […]
Banka, 100.000 TL’ye kadar borç kapama kredisi sunarak müşterilerin farklı bankalardaki borçlarını tek çatı altında toplamasına imkân tanıyor. Düşük faiz oranları ve esnek ödeme seçenekleriyle öne çıkan bu kredi, ödeme planlarını düzenlemek isteyenler için önemli bir fırsat sağlıyor. Borçlar Tek Çatı Altında Toplanıyor Kampanya kapsamında vatandaşlar, mevcut kredi ve kredi kartı borçlarını birleştirerek daha uygun […]
Türkiye’de milyonlarca çalışan, emeklilik yaşını beklemeden çalışma hayatını noktalamanın yollarını arıyor. EYT Sonrası Yeni Formüller Geçtiğimiz yıl çıkarılan EYT yasası, 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlara erken emeklilik imkânı sağlamıştı. Ancak bu tarihten sonra sigorta girişi yapan milyonlarca kişi kapsam dışında kalmıştı. Şimdi ise esnek emeklilik fırsatları sayesinde bu vatandaşlar da emekliliğe bir adım daha […]
SGK, SSK kapsamında çalışan kadınlara doğum izni süresince 50.000 TL nakit ödeme sağlıyor. Bu destek, ekonomik yükümlülüklerini hafifletmek ve çalışma hayatında kadınların haklarını güvence altına almak amacıyla veriliyor. Verilere göre, kadın çalışanların büyük bir kısmı bu yardımdan faydalanabiliyor. İşsiz Bireylere Maddi Yardım İşsiz kalan kadın ve erkekler de SGK tarafından aynı miktarda nakit desteğe hak […]
