Emekliler bilmiyor maaşını alamıyor! Uzmanı detaylarını açıkladı

Türkiye’de milyonlarca emekli vatandaş, bankalardan kullandıkları ihtiyaç, taşıt veya konut kredileriyle hayatlarını idame ettiriyor. Ancak hayatın getirdiği zorluklar, bazen kredi taksitlerinin aksamasına neden olabiliyor. Bu noktada, alacaklı bankaların başvurduğu ilk yasal yollardan biri olan maaş haczi, emekliler için adeta bir kâbusa dönüşebiliyor. Oysa kanunlar, emekli maaşını “özel” bir statüde koruma altına alıyor ve bu konuda pek çok kişinin bilmediği önemli bir güvence sunuyor.

Temel Kural: Emeklinin Rızası Olmadan Maaşa Dokunulamaz!

Konunun hukuki temelini, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 93. maddesi oluşturmaktadır. Bu madde son derece açık ve nettir:

“Sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez.”

Sosyal Güvenlik ve İş Uzmanı Ekrem Sarısu da bu yasal gerçeğin altını çiziyor. Bir vatandaşın, “Eşim engelli emeklisi. Bankadan kredi çekti, yapılandırmalara rağmen borç bitmedi ve banka maaşına haciz koydu, alamıyor. Ne yapmalıyız?” şeklindeki sorusuna verdiği yanıtta Sarısu, emekli aylıklarının bu yasal kalkanını bir kez daha teyit ediyor.

Kural basit: Emekli, maaşının kesilmesine açıkça ve yazılı olarak onay (muvafakat) vermediği sürece, banka kredi borcu nedeniyle maaşa haciz işlemi uygulayamaz.

Peki, Uygulamada Neden Sorun Yaşanıyor? Kredi Sözleşmesindeki “Gizli Tehlike”

Madem yasa bu kadar açık, neden binlerce emekli maaşına haciz konulduğu şikayetiyle karşılaşıyor? Cevap, genellikle kredi çekilirken imzalanan ve sayfalarca maddeden oluşan sözleşmelerin detaylarında gizli. Bankalar, kredi sözleşmelerine ekledikleri özel bir madde ile müşteriden gelecekteki olası borçları için maaşından kesinti yapılmasına veya maaş hesabına bloke konulmasına dair peşinen bir “muvafakat” (izin) almaktadır. Çoğu tüketici, imzaladığı bu maddenin ileride ne gibi sonuçlar doğurabileceğinin farkında olmadan kredisini kullanmaya başlar. Borç ödenemediğinde ise banka, işte bu sözleşmedeki izne dayanarak yasal takip başlatır ve emeklinin maaş hesabına bloke koyarak alacağını tahsil etme yoluna gider.

Haciz Kalkanını Delen İki Önemli İstisna

Emekli maaşının haczedilemezlik kuralının iki temel istisnası bulunmaktadır. Bu borçlar için emeklinin rızası aranmaz:

SGK Prim Borçları: Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan prim ve benzeri borçlar için SGK, doğrudan emekli maaşından kesinti yapabilir.

Nafaka Borçları: Mahkeme kararıyla kesinleşmiş nafaka alacakları, emekli maaşından tahsil edilebilir.

Bu iki durum haricindeki hiçbir adi alacak (banka kredisi, kredi kartı borcu, senet vb.) için emeklinin onayı olmadan maaşına dokunulamaz.

Maaşına Haciz Gelen veya Bloke Konulan Emekli Ne Yapmalı? Adım Adım Yol Haritası

Eğer yasalara aykırı bir şekilde maaşınıza banka tarafından haciz veya bloke konulduysa, çaresiz değilsiniz. SGK Uzmanı Ekrem Sarısu’nun da işaret ettiği gibi, derhal hukuki süreci başlatmalısınız:

İcra Müdürlüğüne Tespit: Öncelikle maaş kesintisini yapan İcra Müdürlüğü’ne giderek dosyanızı inceleyin ve kesintinin hangi borca istinaden yapıldığını öğrenin.

Haczedilemezlik Şikayeti: Kesintinin yapıldığı yerdeki İcra Hukuk Mahkemesi’ne bir dilekçe ile başvurarak “haczedilemezlik şikayetinde” bulunun. Bu şikayette, 5510 sayılı Kanun’un 93. maddesini referans göstererek, emekli maaşınızın haczedilemeyeceğini ve yapılan işlemin yasa dışı olduğunu belirtin.

Süreyi Kaçırmayın: Bu şikayet için yasal süreler bulunur. Genellikle haciz işlemini öğrendiğiniz tarihten itibaren 7 gün içinde başvurunuzu yapmanız kritik öneme sahiptir.

Mahkeme Kararı: İcra Hukuk Mahkemesi, yapacağı inceleme sonucunda haczin kaldırılmasına karar verecektir. Bu kararla birlikte İcra Müdürlüğü’ne başvurarak maaşınızdaki blokeyi kaldırabilir ve o güne kadar yapılan haksız kesintilerin iadesini talep edebilirsiniz.

Kaynak: (Source) Haber Merkezi